فارکس بهجت
فارکس بهجت
بازار فارکس بازاری است که در آن ارزهای مختلف (ریال ،دلار، یورو، پوند،ین،دینار و. ) معامله می شوند. در این بازار یک ارز را توسط ارز دیگری معامله می کنند و کسی که قصد معامله دارد اگر احساس کند که ارزش ارزی در حال افزایش است آن ارز را خریداری می کند و هنگامیکه ارزش آن افزایش یافت به فروش آن می پردازد. و یا ارز گران را فروخته و پس از ارزان شدن مجدداً خریداری می کند و از این راه سود می برد.
چنین معامله ای از قدیم الایام در بین مردم مرسوم بوده که افراد صاحب سرمایه یا خود به چنین معامله ای اقدام می کردند و یا شخص دیگری را به عنوان وکیل یا عامل خود قرار می دادند و از او می خواستند در مقابل حق العمل معین (اجرت) یا مجاناً چنین معامله ای را برای آنان انجام دهند و سود و زیان از آن صاحب سرمایه است.
چنین معامله از نظر شرعی هیچ اشکالی ندارد زیرا تمام شرایط معامله را دارد و در ضمن آن هم هیچ شرطی که مخالف شرع باشد نشده است. بنا براین شرعاً جایز است.
اما آنچه امروزه به عنوان "بازار فارکس "در اینترنت مطرح است دارای اشکالاتی است که موجب حرمت و عدم جواز این نوع معاملات شده است. بعضی از این اشکالات عبارتند از:
1.بسیاری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند و پایگاه یا وبلاگی به این نام برای خود ایجاد کرده اند دارای هویت مشخصی نیستند و هدف آنها از این کار صرفاً کلاه برداری است و با این شیوه به تطمیع مردم پرداخته و سرمایه آنان را غارت کرده و چون محل معلومی ندارند، مال باخته هیچ راهی برای استیفاء حق خود نخواهد داشت و همه سرمایه خود را از دست خواهد داد.
- بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و در پایگاه اینترنتی معاملات سفارش شده توسط صاحب سرمایه را روز به روز در صفحه مخصوص او نمایش می دهند و او نیز به گمان این که این گزارش واقعی است به آنان اطمینان می کند اما در حقیقت این یک نمایش صوری بیش نبوده و واقعیت ندارد زیرا آنان اموال سرمایه گزار را جای دیگری مثل قاچاق و. سرمایه گذاری کرده اند. این قسم از معاملات فارکس قطعا شرعی نیست زیرا جدای از اشکالات دیگر به شرط سرمایه گذار که صاحب مال است و شرط کرده که سرمایه اش در خرید و فروش ارز به کار گرفته شود عمل نشده است.
- بخش دیگری از کسانی که خود را در محیط اینترنت به عنوان کارگزار بازار فارکس معرفی می کنند اگر چه دارای هویت مشخصی هم باشند و حقیقتاً هم معامله ارز انجام می دهند اما در ضمن قرار داد خود با صاحبان سرمایه شرط هایی مطرح می کنند که آن شرط ها خلاف شرع است (مثل اینکه شرط می کنند در زمانهایی که معامله ای در کار نیست این سرمایه را به صورت ربوی به بانک یا مؤسسه ای قرض داده و سود دریافت کنند) و موجب بطلان قرار داد می شود زیرا در ضمن آن شرط حرام شده است. بنا براین کار کردن با چنین بازاری نیز حرام است.
بنا بر این معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مترتب می‌کند و از فارکس بهجت جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.
لازم به تذکر است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز دارای معاملات بازار فارکس است و از آنجایی که ضوابط شرعی در آنها رعایت می شود اشکالی ندارد و می توان در آن شرکت کرد.[1]
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [2]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
صحت معاملات در بازار فارکس متوقف بر رعایت ضوابط شرعی و قانونی است.[3]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
حضرت آیت الله اجازه ورود در چنین معاملاتى را نمی‌دهند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
از آنجایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا معاملات واقعه در آن صحیح نمی‌باشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
با توجّه به اینکه فارکس شرایط شرعیّه معاملات را ندارد جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.
[1]. گفتکوی تلفنی با حجةالاسلام دکترسید عباس موسویان کارشناس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
[2]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
[3]. بنا به گفته برخی کارشناسان، کارگزاران بازار فارکس دو دسته اند: دسته اول که اکثر مدعیان کارگزاری از این دسته اند، صرفا یک صفحه مجازی در فضای اینترنت تشکیل داده اند و حضور فارکس بهجت واقعی در بازار ارز ندارند، این گروه پول مشتریان را دریافت و برای اهداف و برنامه های خود استفاده می فارکس بهجت کنند و فقط یک صفحه اینترنتی برای مشتری اختصاص می دهند که مشتری در آن مشغول معاملات به ظاهر ارزی می شود، بنابراین معاملات انجام شده غیر واقعی و باطل است و موجب ملکیت درآمد حاصله نمی شود. دسته دوم کارگزاران واقعی هستند که حضور واقعی در بازار ارز دارند و با پول مشتری اقدام به خرید و فروش ارز می کنند، که با رعایت ضوابط شرعی و قانونی، فی نفسه اشکال ندارد ولی باید به نکات زیر توجه شود:
1) معاملات باید به صورت واقعی و خرید و فروش ارز باشد، بنابراین اگر کسب درامد براساس پیش بینی نوسانات قیمت ارز باشد مشروع نیست.
2) معاملات اهرمی، که با اعتبار گرفتن از کارگزار انجام می شود، اگر ماهیت قرض همراه با سود داشته باشد، ربا و حرام است.
«آقای بهجت ۵۰ سال قبل گفت به‌زودی ظهور محقق می‌شود»
آیت‌الله گرامی گفت: بیش از ۵۰ سال قبل، پیش آقای بهجت بودم. صحبت ظهور مطرح شد. آقای بهجت گفت به زودی ظهور محقق می‌شود. گفتم آقا یقین دارم که به زودی ظهور نمی‌شود. ایشان گفت به چه دلیل؟ گفتم چون علائم ظهور محقق نشده است. گفتند همه اینها ممکن است در دوماه محقق شود. یادم نیست این حرف را همانجا زدم یا بعداً گفتم، اما گفتم برخی از این شرایط به گونه‌ای نیست که در یک سال دوسال محقق شود. روایت داریم که آنقدر امر ظهور طول می‌کشد که معتقدان امام زمان (عج) از عقیده خود دست کشیده و می گویند دروغ است. خب الان که بیش از هر زمانی دیگر گفته می‌شود یا مولانا یا صاحب الزمان؟ مردم همه می گویند یا مهدی عجل علی ظهورک، اگر همین الان هم به خاطر کرونا نبود هر هفته مسجد جمکران مملو از دوستداران آن حضرت بود. این تغییرات فرهنگی در یکی دو سال محقق نمی‌شود. اینها خیلی زمان می‌برد.
دین‌آنلاین نوشت: سال‌هاست که وعده ظهور امام زمان توسط برخی از چهره‌های مذهبی مطرح و توسط برخی از مردم منتظر دست به دست می‌شود. در روزهای گذشته فایل صوتی از یکی از بزرگان معاصر منتشر شد که در آن آمده بود جهان در سال ۱۴۰۰ به دست امام زمان می افتد.
آیا می‌توان برای ظهور حضرت مهدی زمان تعیین کرد؟ آیا اینگونه سخنان در روایات شیعه ریشه دارد یا برداشت‌های فردی است؟ چرا چنین سخنانی از دهان بزرگان دین مطرح می‌شود؟
برای بررسی این پرسش‌ها با آیت الله محمدعلی گرامی از مراجع تقلید شیعه به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو مطرح شدن این سخنان را نادرست دانست و گفت تعیین کردن وقت برای ظهور سبب آسیب زدن به باورهای مذهبی مردم می‌شود.
*سال‌هاست که از زبان برخی از بزرگان مذهب شنیده می‌شود که امام زمان به زودی می‌آید یا گفته شده که جهان در سال ۱۴۰۰ به دست امام زمان می افتد. آیا از روایات می‌شود به زمان ظهور دست پیدا کرد؟
روایتی داریم که کذب الوقاتون؛ کسانی که زمان معین می‌کنند دروغ می گویند. این به معنای این نیست که عمداً دروغ می گویند، بلکه اشتباه می گویند و سخنشان خلاف واقع است.
طبق برخی از مکاشفاتی رسیده خود حضرت هم از زمان دقیق ظهور مطلع نیست و منتظر دستور خداوند متعال است. برخی روایات رسیده که در آن از شیعه خواسته شده برای ظهور فارکس بهجت دعا کنند تا فرج زودتر محقق شود.
علائم ظهور هم دو دسته هستند؛ یک دسته از آنها اتفاق‌های فیزیکی است؛ اینها امکان دارد که در یک مدت زمان کوتاه محقق شود، اما دسته‌ای دیگر از این علائم مستلزم یک سری تغییرات فرهنگی در جامعه است. این دسته زمان می‌برد.
بیش از ۵۰ سال قبل، پیش آقای بهجت بودم. صحبت ظهور مطرح شد. آقای بهجت گفت به زودی ظهور محقق می‌شود. گفتم آقا یقین دارم که به زودی ظهور نمی‌شود. ایشان گفت به چه دلیل؟ گفتم چون علائم ظهور محقق نشده است. گفتند همه اینها ممکن است در دوماه محقق شود. یادم نیست این حرف را همانجا زدم یا بعداً گفتم، اما گفتم برخی از این شرایط به گونه‌ای نیست که در یک سال دوسال محقق شود. روایت داریم که آنقدر امر ظهور طول می‌کشد که معتقدان امام زمان (عج) از عقیده خود دست کشیده و می گویند دروغ است. خب الان که بیش از هر زمانی دیگر گفته می‌شود یا مولانا یا صاحب الزمان؟ مردم همه می گویند یا مهدی عجل علی ظهورک، اگر همین الان هم به خاطر کرونا نبود هر هفته مسجد جمکران مملو از دوستداران آن حضرت بود. این تغییرات فرهنگی در یکی دو سال محقق نمی‌شود. اینها خیلی زمان می‌برد.
وقتی یکی از آقایان در اصفهان هم از قول آقای بهجت گفته بود که پیرمردها هم امام زمان (عج) را می‌بینند. مجله‌ای در اصفهان زیر نظر این آقا منتشر می‌شد. از طرف آقازاده‌ها آمدند با من مصاحبه کنند. گفتم به آقا بفرمایید اینگونه صحبت نکنند. افرادی به این حرفها امید می‌بندند و بعد می‌بینند اتفاقی نیفتاده و بدبین می‌شوند.
سالهای ۵۲ تا ۵۵ در زندان بودم. مواردی را داشتیم که کمونیست شده بودند. می‌گفتند که فلان آقا به قزوین آمده بود. منبر می‌رفت و می‌گفت به بیابان بروید و اذکار یا فارس الحجاز ادرکنی را بگویید امام زمان را می‌بینید. می‌گفت همه این کارها را کردم امام زمان را ندیدم.
در مباحث این چنینی نباید به کسی وعده قطعی داد. برای ظهور امام زمان (عج) باید مقدمات ظهور شود. در شیعه افراد زیادی قیام کردند و به نتیجه نرسیدند. این اقدامات قبل از وقت باعث اتلاف نیروها می‌شود. در روایات هم داریم. در همین زمان خودمان هم شیعیان برخی مناطق دست به اقداماتی زدند که به ضرر شیعه شد. در یکی از همین کشورها شیعیان در مدارج اداری و دانشگاهی بودند. به خاطر اقدامات قبل از وقت از همه جا دستشان کوتاه شد و برخی از آنها هم مهاجرت کردند.
شیعه نباید نه وقت تعیین کند و نه دست به اقدام عجولانه بزند. انتظار خوب است اما این انتظار نباید به این روند تبدیل شود که بگوییم امسال می‌آید یا پیرمردها حضرت را می‌بینند. خب پیرمردها حضرت را دیدند؟ آنها که این را مطرح کردند خودشان رفتند و حضرت را ندیدند.
*چرا این صحبتها از دهان بزرگان دین خارج می‌شود؟
اینها ثمره عشق به حضرت است. وقتی انسان عاشق می‌شود چیزهایی به دلش می افتد و اینطور بیان می‌کند. اینها که قصد ضرر ندارند. نیت این بزرگان خیر است اما به نظر من اظهار اینها درست نیست و به اعتقادات مردم ضربه می زند.
*مردم نسبت به این اخبار و صحبتها چه واکنشی داشته باشند؟
همه باید بدانیم که کسی نمی‌تواند زمان قطعی برای ظهور تعیین کند. حضرات معصومین علیهم السلام خودشان به ما گفته‌اند صحبت کسانی را که وقت تعیین می‌کنند رد کنید. ما باید منتظر باشیم. انتظار هم این نیست که بگوییم فردا می‌آید. به هرحال باید در این موارد احتیاط کرد و صحبتهای قطعی را مطرح نکرد.
*وظیفه منتظران چیست؟
منتظران باید به دنبال ارتقاء مذهبی خود و خودسازی باشند. منظور از انتظار پیدا کردن آمادگی برای همراهی با حضرت است. ما باید به دنبال درک مقام امامت باشیم.
